การสอดแทรกคุณธรรมจริยธรรม

ปัจจุบัน ทุกสถาบันการศึกษาได้ให้ความสำคัญกับการสอดแทรกคุณธรรม จริยธรรมเข้าในกิจกรรมการเรียนการสอนในทุกรายวิชา เพื่อพัฒนาองค์ความรู้ของผู้เรียนควบคู่ไปกับคุณธรรม จริยธรรม ซึ่งจะช่วยส่งเสริมความก้าวหน้าและความสำเร็จให้แก่ชีวิตของผู้เรียน อีกทั้งยังเป็นการสร้างคุณลักษณะของบัณฑิตที่พึงประสงค์ให้แก่สังคมไทยด้วย ซึ่งจากการเข้าร่วมสัมมนาเกี่ยวกับเรื่องนี้ทำห้ได้ข้อคิดที่ว่า กระบวนการสอดแทรกคุณธรรมต้องทำแบบเชื่อมโยง ตามองค์ประกอบต่อไปนี้       

           1. สถานที่และสภาพแวดล้อมในสถาบันการศึกษาเอื้อต่อการปลูกฝังคุณธรรม จริยธรรม เช่น มีความสะอาด เป็นระเบียบ เรียบร้อย ร่มรื่น เป็นต้น  
           2. บุคคล หมาย ถึง ทุกคนในองค์กรที่ต้องเป็นต้นแบบทางคุณธรรม จริยธรรม และต้องช่วยกันสอดแทรกคุณธรรม จริยธรรมให้แก่นักศึกษา มิใช่ปล่อยให้เป็นหน้าที่ของหน่วยงานใดหน่วยงานหนึ่ง หรือคนใดคนหนึ่งเป็นผู้รับผิดชอบ          
           3. หลักสูตร หมายถึง ทุกรายวิชาต้องสอดแทรกคุณธรรม จริยธรรมเข้าไปด้วยอาจมากหรือน้อยก็ได้   ทั้ง นี้ขึ้นอยู่กับความเหมาะสม หมายความว่า อาจารย์ทุกท่านจะต้องทำหน้าที่สอดแทรกคุณธรรม จริยธรรมเข้าไปในเนื้อหาของทุกรายวิชาที่เปิดสอน   
           4. กิจกรรม หมาย ถึง ทุกกิจกรรมที่เกี่ยวกับนักศึกษาที่จัดขึ้นทั้งในมหาวิทยาลัยและนอก มหาวิทยาลัย โดยเฉพาะกิจกรรมในชั้นเรียน ต้องมุ่งเน้นให้เกิดความสำนึกในคุณธรรม จริยธรรม เป็นสำคัญ
           การสอดแทรกคุณธรรม จริยธรรมทั้ง 4 ข้อนั้น ต้องทำให้เป็นเอกีภาพ หมายถึง ทุกหน่วยงาน บุคลากรทุกคนต้องร่วมใจกันทำ และต้องมีลักษณะเป็น อนุสาสนี หมายถึง การสอดแทรกอย่างต่อเนื่อง มิใช่ ทำ ๆ หยุด ๆ เหมือนไฟไหม้ฟาง และต้องกำหนดเป็นนโยบายของมหาวิทยาลัยที่ให้ทุกคนต้องปฏิบัติตาม

วิธีการสอดแทรกคุณธรรมและจริยธรรมในรายวิชาที่สอน

            การสอดแทรกคุณธรรมและจริยธรรมให้แก่นักศึกษานั้นสามารถทำได้ในทุกรายวิชา ทั้งนี้ ก็ขึ้นอยู่กับผู้สอนว่าจะใช้วิธีการใดในการสอดแทรก ซึ่งขอยกตัวอย่างจากประสบการณ์ที่เคยใช้มาตั้งแต่ทำหน้าที่เป็นผู้สอน ดังต่อไปนี้

            1. การให้นักศึกษาได้ค้นพบคุณธรรม จริยธรรมจากประสบการณ์ตรงจากเนื้อหาของกิจกรรมหรือตัวบุคคลต้นแบบ แบ่งออกเป็น 3 ลักษณะ ได้แก่

                1.1 การนำนักศึกษาไปศึกษาและปฏิบัตินอกสถานที่ ซึ่งต้องกำหนดให้สอดคล้องกับรายวิชา และตั้งจุดมุ่งหมายของการสอดแทรกคุณธรรมและจริยธรรมไว้ด้วย ตัวอย่างเช่น

                     1.1.1 การปฏิบัติธรรม เป็นกิจกรรมที่มุ่งให้นักศึกษาได้เรียนรู้การฝึกสมาธิ และสาระที่จะได้จากการฟังธรรม สนทนาธรรมกับพระวิปัสสนาจารย์ นอกจากนี้ ยังได้บำเพ็ญประโยชน์ต่อวัด เช่น การทำความสะอาด การบริจาคทรัพย์ตามกำลังศรัทธา เป็นต้น

                     1.1.2 การปลูกป่า ซึ่งทำทั้งภายในและภายนอกมหาวิทยาลัย เช่น โครงการปลูกป่าชายเลนร่วมกับกองทัพเรือ เป็นการปลูกฝังให้นักศึกษาเห็นความสำคัญของสิ่งแวดล้อมที่มีต่อวัฏจักรของ ชีวิตอันจะเป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้นักศึกษารักและหวงแหนธรรมชาติต่อไป

                     1.1.3 การชื่นชมสุนทรียะจากงานศิลป์ ตามวัดวาอารามหรือสถานที่สำคัญ เพื่อปลูกฝังความรัก ความหวงแหนในมรดกของชาติที่เป็นภูมิปัญญาของบรรพบุรุษไทย

                1.2 การเชิญบุคคลต้นแบบทางคุณธรรม จริยธรรมมาให้ข้อคิดกับ     นักศึกษาในชั้นเรียน ซึ่งผู้สอนได้กำหนดถึงความเหมาะสมของบุคคลต้นแบบ โดยไม่ได้คำนึงว่า บุคคลดังกล่าวต้องเป็นคน  ที่มีชื่อเสียง โด่งดังระดับชาติ แต่เป็นใครก็ได้ที่สามารถเป็นต้นแบบทางคุณธรรม จริยธรรม โดยยึดหลักการที่ว่า “แบบที่ดี เป็นสื่อการสอนที่วิเศษสุด”

                1.3 การศึกษาจากบุคคลตัวอย่างที่ ต้องกำหนดให้หลากหลายอาชีพ เช่น แม่ค้าขายไข่ปิ้ง คนขับรถแท็กซี่ เป็นต้น เพื่อให้นักศึกษาได้ไปพูดคุยกับคนเหล่านั้น พร้อมทั้งเก็บหลักฐานและข้อมูลเพื่อนำเสนอในชั้นเรียนและส่งผู้สอนเพื่อ ประเมินผล กิจกรรมนี้ เน้นให้นักศึกษาค้นพบคุณธรรม จริยธรรมและวิสัยทัศน์ที่เป็นหลักแห่งการดำเนินชีวิตที่ประสบความสำเร็จ ความสุขตามจากบุคคลตัวอย่างที่ไปศึกษา

            2. การสอดแทรกโดยใช้สื่อการเรียนรู้ ซึ่งทางกลุ่มผู้สอนได้ร่วมกันคัดเลือกสื่อการเรียนรู้ที่มีเนื้อหาสอดคล้อง กับรายวิชาและสามารถสร้างจิตสำนึกหรือปลุกเร้าให้นักศึกษาได้ซึมซับคุณธรรม จริยธรรม ได้แก่สื่อของรายการคนค้นคนของบริษัททีวีบูรพา ดังรายละเอียดโดยสังเขปในหัวข้อต่อไป

            นี่ คือตัวอย่างกิจกรรมที่สอดแทรกคุณธรรม จริยธรรมที่ได้ดำเนินการแล้ว โดยกิจกรรมที่จัดขึ้น ส่วนใหญ่ ผู้สอนจะทำการประเมินเพื่อวัดความพึงพอใจในกิจกรรมและเพื่อทราบข้อบกพร่อง หรือข้อควรแก้ไขเพื่อให้กิจกรรมที่จะทำในครั้งต่อไปเป็นประโยชน์ต่อผู้เรียน และบรรลุจุดมุ่งหมายมากขึ้น ซึ่งนักศึกษาส่วนใหญ่มีความพึงพอใจและแสดงความคิดเห็นว่าเป็นกิจกรรมที่ก่อ ให้เกิดประโยชน์และสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้ในระดับมากและมากที่สุด

กิจกรรมการสอดแทรกคุณธรรม จริยธรรม ผ่านสื่อการเรียนรู้

            ดัง ได้กล่าวไว้ในข้อที่ 2 แล้วว่า ทางผู้สอนได้เลือกเอาสื่อการเรียนรู้ในรายการคนค้นคนของบริษัททีวีบูรพาเป็น ตัวอย่างในการทำกิจกรรม เนื่องจากมีเนื้อหา ที่เป็นปรัชญาชีวิต บุคคลตัวอย่างในแต่ละเรื่องสามารถเป็นต้นแบบทางคุณธรรม จริยธรรม และเหมาะแก่การปลูกฝังคุณธรรม จริยธรรมให้แก่นักศึกษาได้เป็นอย่างดี โดยมีข้อกำหนดในการดำเนินการดังต่อไปนี้

            1. สาระสำคัญ ผู้สอน ต้องกำหนดสาระสำคัญของกิจกรรมว่ามุ่งเรื่องใดบ้าง เพื่อใช้เป็นแนวทางในการสรุปเนื้อหาหลังจากที่ทำการประเมินและส่งงานคืนให้ แก่นักศึกษาแล้ว อันจะส่งผลให้นักศึกษาได้เข้าใจเนื้อหาในทฤษฎีและซึมซับคุณธรรม จริยธรรมของบุคคลตัวอย่างมากขึ้น

            2. ทฤษฎีประกอบกิจกรรม ผู้ สอนต้องกำหนดไว้ในแผนการสอนให้สอดคล้องกับเนื้อหาของสื่อการเรียนการสอนอัน จะส่งผลให้นักศึกษามีความเข้าใจในภาคทฤษฎีและนำไปสู่การปฏิบัติจริงได้มาก ขึ้น

            3. สื่อการเรียนรู้ ผู้สอนต้องคัดเลือกให้สอดคล้องกับสาระสำคัญที่กำหนดไว้ในข้อที่หนึ่ง และเข้ากับทฤษฎีที่ใช้ประกอบการบรรยายด้วย ที่สำคัญสื่อการเรียนรู้ที่จะนำมาใช้ประกอบจะต้องผ่านการศึกษาโดยผู้ สอนอย่างน้อย 2 ครั้ง เพื่อให้ผู้สอนสามารถกำหนดหัวข้อที่จะประเมินได้เหมาะสมกับเป้าหมายของการ สอดแทรกคุณธรรม จริยธรรม ขอให้ดูตัวอย่างของสื่อการเรียนรู้ 8 เรื่อง ที่กลุ่มของผมใช้เป็นตัวอย่างแห่งการเรียนรู้และสอดแทรกคุณธรรม จริยธรรม ดังต่อไปนี้

                 3.1 VCD รายการคนค้นคน เรื่อง ช่างก้อมกับชีวิตที่ซ่อมได้ ซึ่งเนื้อเรื่องกล่าวถึงชายพิการแขนด้วนทั้งสองข้าง และขาข้างซ้ายก็ด้วนด้วย แต่เขาไม่เคยยอมจำนนต่อความพิการ พัฒนาตนจนเป็นช่างซ่อมวิทยุ โทรทัศน์ เครื่องเสียงได้อย่างน่าอัศจรรย์ โดยยึดปรัชญาชีวิตที่ว่า ต้องทำให้คนอื่นรู้ว่าตนก็มีค่าต่อสังคม นี่ คือตัวอย่างหนึ่งของการสร้างโลกทัศน์ในการดำเนินชีวิตจนประสบความสำเร็จ ซึ่งผู้สอนได้กำหนดเป็นตัวอย่างของการเรียนรู้และการสอดแทรกคุณธรรมและ จริยธรรมในเรื่องนี้ นอกจากนี้ ยังมีคุณธรรม จริยธรรมอีกมากมายที่บุคคลตัวอย่างได้กระทำให้เป็นแบบอย่าง เช่น ความกตัญญู กตเวทีต่อพ่อแม่ การบำเพ็ญประโยชน์ต่อสังคม การมีน้ำใจต่อผู้อื่น ความรัก ความซื่อสัตย์ต่อภรรยา ความรับผิดชอบต่อหน้าที่ เป็นต้น โดยใช้ประกอบกิจกรรมการปลูกฝังโลกทัศน์แห่งการต่อสู้ชีวิต ประกอบทฤษฎีบทที่ 1 ความเข้าใจเบื้องต้นเกี่ยวกับโลกทัศน์ที่ว่าด้วยความหมาย ความสำคัญ และวิธีการสร้างโลกทัศน์ 

             3.2 VCD รายการคนค้นคน เรื่อง ต้นข้าว ลูกไม้ในไร่เงา ซึ่งเนื้อรื่องกล่าวถึงการดำเนินชีวิตของครอบครัวหนึ่ง ที่ผู้นำครอบครัวใช้ชีวิตอย่างเรียบง่าย เป็นธรรมชาติ มีความพอเพียงในชีวิต ชีวิตความเป็นอยู่ผสมผสานกลมกลืนกับธรรมชาติ ที่สำคัญเขาพยายามปลูกฝังการดำเนินชีวิตแบบธรรมชาติให้แก่ชีวิตน้อย ๆ นั่นคือลูกสาว ต้นข้าว ทำให้เด็กหญิงเติบโตและดำเนินชีวิตบนเส้นทางธรรมชาติ มีจิตวิญญาณที่เข้มแข็ง ฉลาด สามารถช่วยเหลือตัวเองได้เกือบทุกเรื่อง ดูแล้วน่าทึ่ง และน่านำมาเป็นแบบอย่างในการดำเนินชีวิตให้แก่นักศึกษา นอกจากนี้ บุคคลต้นแบบ ยังได้ถ่ายทอดคุณธรรม จริยธรรมผ่านการดำเนินชีวิตอีกหลายเรื่อง เช่น ความมีระเบียบวินัย ความใฝ่รู้ ความรู้จักพอเพียง    เป็นต้น โดยใช้ประกอบกิจกรรมการดำเนินชีวิตบนเส้นทางธรรมชาติ ประกอบทฤษฎีบทที่ 5 ทัศนคติเกี่ยวกับชีวิตตามแนวคิดทางปรัชญาและศาสนา ที่ว่าด้วยความหมาย องค์ประกอบของชีวิต ความขัดแย้งของชีวิต ความเสมอภาคของชีวิต และการสร้างความสมดุลให้แก่ชีวิต

             3.3 VCD รายการคนค้นคน เรื่อง ตุ๊ดตู่ ผู้น่ารัก ซึ่งเนื้อเรื่องได้กล่าวถึง คนไม่ปกติ ชื่อตุ๊ดตู่ ที่คนทั่วไปมักเรียกเขาว่า คนปัญญาอ่อน  แต่ เขาสามารถดำเนินชีวิตโดยที่ไม่ต้องเป็นภาระของใคร การดำเนินชีวิตของเขาจะเป็นระเบียบ มีวินัยในตัวเอง และไม่เคยสร้างความเดือดร้อนให้แก่ใคร แต่กลับมีน้ำใจต่อคนรอบข้าง ที่สำคัญเขายังทำประโยชน์ให้แก่สังคมด้วยการกวาดขยะตามถนนโดยไม่ต้องการ อามิสสินจ้าง คำชื่นชม หรือคำสรรเสริญ แต่เขาทำตามเสียงเรียกร้องจากหัวใจที่เปี่ยมด้วยความดีที่คนปกติสามารถนำไป เป็นแบบอย่างในการดำเนินชีวิตได้ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการมีวินัย การพึ่งตัวเอง การมีน้ำใจต่อผู้อื่น การทำงานเพื่อสังคมโดยไม่ต้องการอามิสสินจ้าง เป็นต้น โดยใช้ประกอบกิจกรรมการสร้างค่าและความหมายของชีวิต ประกอบทฤษฎีบทที่ 5 ทัศนคติเกี่ยวกับชีวิตตามแนวคิดทางปรัชญาและศาสนาที่ว่าด้วยค่าและความหมายของชีวิต

                3.4 VCD รายการคนค้นคน เรื่อง แกะรอยปู่เย็น เฒ่าทระนง เรื่องนี้ กล่าวถึง ชายชราอายุ 84 ที่ใช้ชีวิตอย่างทระนง พึ่งตัวเอง ไม่เคยขอใคร มีวิถีชีวิตที่เรียบง่าย ไม่ทะเยอทะยาน  ไม่ เย่อหยิ่ง อาศัยอยู่บนเรือลำน้อย เก่า ๆ ในแม่น้ำเพชรบุรี การดำเนินชีวิตของชายชราแฝงไว้ด้วยแนวคิดที่เป็นปรัชญาธรรมอันล้ำค่า ควรค่าแก่การศึกษา และสามารถนำมาเป็นแบบอย่างในการดำเนินชีวิตได้ในหลาย ๆ เรื่อง เช่น ความซื่อสัตย์ ความพอเพียง ความขยัน ความอดทน ความประหยัด เป็นต้น โดยใช้ประกอบกิจกรรมการสร้างอุดมคติของชีวิตที่ถูกต้อง ประกอบทฤษฎีบทที่ 6 อุมคติตามแนวคิดทางปรัชญาและศาสนา ที่ว่าด้วยความหมาย และแนวทางแสวงหาสิ่งที่มีค่าสูงสุดให้แก่ชีวิต

            3.5 VCD รายการคนค้นคน เรื่อง ผู้ชายผู้ถอยหลังไปข้างหน้า เรื่องนี้ กล่าวถึงชายคน หนึ่งที่ทิ้งชีวิตที่พร้อมทุกอย่างในเมืองไปใช้ชีวิตในป่าเขา ท่ามกลางธรรมชาติ เพื่อค้นหาความจริงของชีวิต ใช้ชีวิตที่เรียบง่าย สัมพันธ์กับธรรมชาติ การดำเนินชีวิตของเขาสอดคล้องกับแนวคิดทางปรัชญาและศาสนาที่กล่าวถึงบัณฑิต คือคนที่ดำเนินชีวิตด้วยปัญญา การดำเนินชีวิตของได้ให้แนวคิดหลาย ๆ เรื่อง เช่น การทำงานกับการฝึกสมาธิ การใช้เทคโนโลยีตามธรรมชาติ การใช้ทรัพยากรทางธรรมชาติให้เกิดประโยชน์สูงสุด วิธีการเลี้ยงลูกแบบธรรมชาติ การใช้ธรรมชาติบำบัดโรค เป็นต้น นับว่าเป็นต้นแบบทางแนวคิด คุณธรรม จริยธรรมที่ดีงามในหลาย ๆ เรื่อง เหมาะแก่การปลูกฝังการดำเนินชีวิตด้วยปัญญาให้แก่นักศึกษา โดยใช้ประกอบกิจกรรมการเป็นบัณฑิตที่พึงประสงค์ของสังคม ประกอบทฤษฎีบทที่ 7 บัณฑิตกับการสร้างสรรค์สังคม ที่ว่าด้วยความหมาย ลักษณะ คุณธรรมของบัณฑิต และบัณฑิตกับการอุทิศตนสร้างสรรค์สังคม

             3.6 VCD รายการคนค้นคน เรื่อง เปลี้ย ยอดกตัญญู เนื้อเรื่องกล่าวถึง ครอบครัวหนึ่ง ที่พ่อแม่มีฐานะยากจน มีลูก ๑๐ คน ในยามที่พ่อแม่ยังหนุ่มสาว ได้พยายามทำมาหากินเลี้ยงลูกจนเติบใหญ่ หลังจากที่ลูกโตเป็นหนุ่มสาวก็แยกออกไปมีครอบครัวใหม่ โดยที่ไม่สนใจใยดีต่อพ่อแม่ที่     ชราภาพ ไม่แข็งแรง และผู้เป็นพ่อได้ถูกโรครุมเร้าจนทำอะไรไม่ได้ แต่ในความโชคร้ายของพ่อแม่ดังกล่าวก็ยังมีความโชคดีอยู่บ้าง กล่าวคือลูกชายคนสุดท้องที่เป็นคนไม่สมประกอบ แต่เขาไม่เคยทอดทิ้งพ่อแม่ กลับเป็นหลักในการทำมาหากินเลี้ยงพ่อ แม่ด้วยการปลูกผัก เผาถ่าน และเก็บผักไปขาย โดยใช้รถเข็นลากแม่ไปขายผักหาเงินมายังชีพ เป็นภาพที่น่านำมาเป็นแบบอย่างและปลูกฝังคุณธรรมคือกตัญญู กตเวที ให้แก่คนที่สมประกอบที่ยังขาดจิตสำนึกในพระคุณของพ่อ แม่ โดย ใช้ประกอบกิจกรรมการปลูกฝัง ความกตัญญู กตเวที ประกอบทฤษฎีบทที่ 9 ศาสนากับวัฒนธรรม โดยยกประเด็นของวัฒนธรรมไทยที่เกี่ยวกับความกตัญญู กตเวทีเป็นประเด็นหลัก

            3.7 VCD รายการคนค้นคน เรื่อง กว่าจะสิ้นลมหายใจ  เนื้อเรื่องกล่าวถึงครอบ ครัวหนึ่งที่อยู่กันด้วยความรัก โดยเฉพาะภรรยาที่ดูแลสามีที่เจ็บป่วย ไม่เคยทอดทิ้ง มีความรักที่มั่นคงต่อสามี ไม่เคยคิดนอกใจ ที่สำคัญเธอยังทำหน้าที่ภรรยาที่ดีของสามีอย่างเสมอต้น เสมอปลาย และกลายมาเป็นผู้นำครอบครัวที่เข้มแข็งเลี้ยงดูครอบครัวทั้งสามี และลูกอีกสองคน ที่สำคัญลูก ๆ ทั้งสองคนก็ได้ช่วยเหลือพ่อแม่เป็นอย่างดี ซึ่งกลุ่มผู้สอนพิจารณาว่าครอบครัวนี้เป็นต้นแบบของความรักที่เป็นกุศลที่ ควรนำมาเป็นตัวอย่างของการเรียนรู้และปลูกฝังความรักที่ถูกต้องให้แก่นัก ศึกษา เพื่อลดค่านิยมเรื่องความรักที่ผิด ๆ  โดย ใช้ประกอบกิจกรรมการปลูกฝัง เรื่องความรักที่เป็นกุศล ประกอบทฤษฎีบทที่ 10 ปรัชญาการครองรัก ครองเรืองในพระพุทธศาสนาที่ว่าด้วยการสร้างความรักที่เป็นกุศลต่อกัน

            3.8 VCD รายการคนค้นคน เรื่อง แม่ไม่ต้องร้องให้  เรื่องนี้ กล่าวถึง เด็กหญิงอายุ 11 ขวบ และเด็กชายอายุ 10 ขวบ สองพี่น้อง ที่ต้องมาแบกภาระความรับผิดชอบครอบครัวแทนแม่ซึ่งป่วยเป็นโรคมะเร็งระยะสุด ท้ายและพ่อที่ไม่ยอมรับผิดชอบครอบครัว ปล่อยชีวิตให้จมปลักอยู่กับอบายมุข เคยขายและเสพยาบ้า เคยติดคุกมาหลายครั้ง สุดท้ายมาจมปลักอยู่กับสุรา โดยที่ไม่สนใจความลำบากของลูกเมีย สะท้อนถึงปัญหาสังคมที่เกิดขึ้นกับหลาย ๆ ครอบครัว แต่ในมุมหนึ่งก็สะท้อนถึงความกตัญญู กตเวทีที่ลูกมีต่อบุพการี ในขณะเดียวกันก็เป็นการย้ำให้คนที่เป็นผู้นำครอบครัวตระหนักถึงความรับผิด ชอบต่อครอบครัวด้วย โดยใช้ประกอบกิจกรรมการเลือกทางดำเนินชีวิตที่ถูก ต้องบนพื้นฐานของความรับผิดชอบ ประกอบทฤษฎีบทที่ 11 เกณฑ์ตัดสินจริยธรรมทางปรัชญา ที่ว่าด้วยการเลือกทางดำเนินชีวิตที่ดีงาม โดยเน้นการใช้ปัญญาเลือกทางดำเนินชีวิตที่ถูกต้อง

          หมายเหตุ กิจกรรม ในลักษณะนี้ ผู้สอนอาจทำมากกว่าหรือน้อยกว่ากิจกรรมที่ทางกลุ่มผู้สอนของมหาวิทยาหัว เฉียวเฉลิมพระเกียรติกำหนดก็ได้ ทั้งนี้ ก็ขึ้นอยู่กับความเหมาะสมของธรรมชาติรายวิชา กลุ่มผู้เรียน และระยะเวลาด้วย

4. หัวข้อที่ใช้ประเมิน ผู้ สอนต้องกำหนดหัวข้อที่ต้องสัมพันธ์กันทั้งเนื้อหาตามทฤษฎี สาระสำคัญที่กำหนดไว้ และเป้าหมายของกิจกรรมที่เน้นคุณธรรม จริยธรรมในข้อใด

5. เกณฑ์การประเมิน ผู้ สอนต้องกำหนดให้ชัดเจนว่าในแต่ละกิจกรรมจะให้น้ำหนักคะแนนเท่าใด นอกจากนี้ ยังต้องทำข้อตกลงกับนักศึกษาถึงเกณฑ์การประเมินว่าใช้หลักการใดบ้าง เพื่อให้นักศึกษาปฏิบัติตามเงื่อนไข และไม่มีข้อโต้แย้งภายหลัง ซึ่งเกณฑ์ที่ประเมินควรครอบคลุมทั้งทางด้านจิตพิสัย ทักษพิสัย และพุทธิวิสัย โดยขอยกตัวอย่างที่กลุ่มผู้สอนใช้เป็นเกณฑ์ดังต่อไปนี้

                5.1 ความรับผิดชอบ คือ การตรงต่อเวลา โดยกำหนดดังนี้ ผู้ที่เข้าเรียนตรงเวลา ไม่สาย ได้รับแบบทำกิจกรรมชุดที่ 1 (ประเมินสูงสุดที่ 5 คะแนน) ผู้ที่เข้าสาย (หลัง 30 นาที) ได้รับแบบกิจกรรมชุดที่ 2 (ประเมินสูงสุดที่ 4 คะแนน) และผู้ที่เข้าเรียนตอนที่ให้ทำกิจกรรม จะได้รับแบบกิจกรรมชุดที่ 3 (ประเมินสูงสุดที่ 3 คะแนน) (จิตพิสัย)

                5.2 ความตั้งใจ ดูจากการเขียน เช่น ความเป็นระเบียบเรียบร้อย มีความสะอาดสะอาด เป็นต้น (จิตพิสัย)

                5.3 การจับประเด็นสำคัญของเรื่อง ซึ่งอาจไม่ตรงกับประเด็นที่ผู้สอนกำหนดไว้ก็ได้

แต่ต้องอยู่ในกรอบของเนื้อหาในทฤษฎีและสื่อการเรียนรู้ที่กำหนดให้ (ทักษพิสัย)

                5.4 การโยงเนื้อเรื่องเข้ากับทฤษฎีที่เรียนได้อย่างสอดคล้องถูกต้อง (พุทธิวิสัย)

           6. การให้นักศึกษาประเมินกิจกรรม ผู้สอนควรทำแบบประเมินกิจกรรม เพื่อวัดทัศนคติ ความพึงพอใจ และเปิดโอกาสให้นักศึกษาได้แสดงความคิดเห็นเพิ่มเติม เพื่อรวบรวมข้อมูลนำมาแก้ไข ปรับปรุงกิจกรรมในครั้งต่อไป

           หลัก การทั้งหมดที่กล่าวมา มิใช่เป็นข้อยุติว่า ผู้สอนท่านอื่น ๆ จะต้องยึดตามแนวนี้ทั้งหมด แต่อาจจะเพิ่มเติมหลักการ วิธีการเข้าไปเพื่อให้เกิดความสมบูรณ์ ดังนั้น เรื่องทั้งหมดที่นำเสนอนี้ จึงเป็นเพียงแค่ตัวอย่างหนึ่งที่กลุ่มผู้สอนในมหาวิทยาลัยหัวเฉียวพระ เกียรติใช้ทำกิจกรรม ซึ่งจะต้องมีข้อแก้ไข ปรับปรุงต่อไปอีกในอนาคต
แหล่งที่มา

ผศ.ธีรโชติ เกิดแก้ว
http://www.academic.hcu.ac.th